نازیسم چیست؟
- Baset Orfani
- Mar 24
- 4 min read

نازیسم (Nazism) یا ناسیونال سوسیالیسم یک ایدئولوژی سیاسی و اجتماعی بود که در آلمان ظهور کرد و در دهههای ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ تحت رهبری آدولف هیتلر به قدرت رسید. این تفکر ترکیبی از ملیگرایی افراطی، نژادپرستی، اقتدارگرایی و دشمنی با دموکراسی بود و تأثیرات عمیقی بر تاریخ جهان گذاشت. نازیها معتقد بودند که نژاد آریایی برتر از سایر نژادهاست و برای حفظ خلوص نژادی و قدرت آلمان، باید دشمنان خود را از میان بردارند. این طرز فکر منجر به جنایتهای گسترده، جنگ جهانی دوم و هولوکاست شد.
ریشههای نازیسم
۱. شرایط آلمان پس از جنگ جهانی اول
پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول (۱۹۱۴-۱۹۱۸)، این کشور با مشکلات زیادی روبهرو شد:
پیمان ورسای (۱۹۱۹): این پیمان آلمان را مجبور به پرداخت غرامتهای سنگین، کاهش ارتش و از دست دادن سرزمینهایش کرد. مردم آلمان این پیمان را تحقیرآمیز میدانستند.
بحران اقتصادی و بیکاری: آلمان دچار تورم شدید شد، ارزش پول سقوط کرد و میلیونها نفر بیکار شدند.
بیثباتی سیاسی: حکومت دموکراتیک جمهوری وایمار ضعیف بود و مردم به رهبران آن اعتماد نداشتند.
افزایش احساسات ملیگرایانه: بسیاری از آلمانیها احساس میکردند که باید شکوه گذشتهی کشور را احیا کنند.
در این شرایط، حزب نازی به رهبری آدولف هیتلر از نارضایتی مردم استفاده کرد و وعده داد که آلمان را دوباره قدرتمند خواهد کرد.
ایدئولوژی نازیسم
۱. برتری نژاد آریایی
نازیها معتقد بودند که نژاد آریایی (بهویژه آلمانیها) برتر از سایر نژادهاست و باید رهبری جهان را به دست بگیرد. آنها نژادهای دیگر، مخصوصاً یهودیان، اسلاوها، کولیها و سیاهپوستان را پست و تهدیدی برای آلمان میدانستند.
۲. ضدیت با یهودیان و اقلیتها
یهودیان متهم میشدند که مسئول مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آلمان هستند. نازیها تبلیغات گستردهای علیه یهودیان به راه انداختند و آنها را دشمن اصلی کشور معرفی کردند. این تفکر در نهایت منجر به هولوکاست و قتلعام میلیونها یهودی شد.
۳. حکومت مطلقه و دیکتاتوری
نازیها به قدرت مطلق یک رهبر (Führer) باور داشتند و دموکراسی را بیفایده و ضعیف میدانستند. آنها با حذف احزاب مخالف، حکومت را کاملاً در دست گرفتند.
۴. گسترش سرزمین (Lebensraum)
هیتلر معتقد بود که آلمان برای بقای خود نیاز به فضای زندگی (Lebensraum) دارد. به همین دلیل، قصد داشت سرزمینهای شرقی، بهویژه لهستان و روسیه، را تصرف کند.
۵. اقتصاد کنترلشده و نظامیگرایی
نازیها برای کاهش بیکاری و افزایش تولید، اقتصاد دولتی و صنایع نظامی را تقویت کردند. آنها بر توسعهی ارتش و جنگافزارهای مدرن سرمایهگذاری زیادی کردند.
قدرتگیری حزب نازی و هیتلر
۱. ورود به سیاست
حزب نازی در سال ۱۹۱۹ تأسیس شد و هیتلر در سال ۱۹۲۱ رهبر آن شد. در ابتدا، آنها با استفاده از سخنرانیهای پرشور و تبلیغات قوی، مردم را جذب کردند.
۲. کودتای مونیخ (۱۹۲۳)
هیتلر تلاش کرد که از طریق یک کودتا قدرت را به دست بگیرد، اما شکست خورد و به زندان افتاد. در زندان، کتاب "نبرد من" (Mein Kampf) را نوشت که در آن ایدئولوژی نازیسم را توضیح داد.
۳. بحران اقتصادی و صعود نازیها
در سال ۱۹۲۹، بحران اقتصادی بزرگی جهان را فرا گرفت و وضعیت آلمان بدتر شد. نازیها از این فرصت استفاده کردند و قول دادند که مشکلات را حل کنند. در سال ۱۹۳۳، هیتلر صدراعظم آلمان شد.
۴. ایجاد دیکتاتوری
پس از رسیدن به قدرت، هیتلر تمام احزاب مخالف را سرکوب کرد، آزادیهای مدنی را از بین برد و خود را رهبر مطلق آلمان اعلام کرد.
جنگ جهانی دوم و جنایات نازیها
۱. آغاز جنگ (۱۹۳۹)
هیتلر ابتدا اتریش و چکسلواکی را تصرف کرد. سپس در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ به لهستان حمله کرد که باعث آغاز جنگ جهانی دوم شد.
۲. گسترش جنگ
آلمان در ابتدا کشورهای زیادی را اشغال کرد، اما پس از حمله به شوروی در سال ۱۹۴۱ و ورود آمریکا به جنگ، وضعیت تغییر کرد.
۳. هولوکاست
نازیها برنامهی "راهحل نهایی" را اجرا کردند که هدف آن نابودی کامل یهودیان بود. میلیونها نفر در اردوگاههای کار اجباری و اتاقهای گاز کشته شدند. علاوه بر یهودیان، کولیها، کمونیستها، معلولان و مخالفان سیاسی نیز قتلعام شدند.
۴. شکست نازیها (۱۹۴۵)
با حملهی متفقین، ارتش آلمان شکست خورد. در آوریل ۱۹۴۵، هیتلر خودکشی کرد و آلمان در ۸ مه ۱۹۴۵ تسلیم شد.
پس از جنگ: محاکمه نازیها و پیامدها
۱. دادگاه نورنبرگ
پس از جنگ، رهبران نازی در دادگاه نورنبرگ محاکمه شدند. بسیاری از آنها اعدام یا زندانی شدند.
۲. ممنوعیت نازیسم
پس از جنگ، نازیسم در آلمان ممنوع شد و هرگونه تبلیغ آن جرم محسوب میشود.
۳. تأثیرات تاریخی نازیسم
باعث کشته شدن میلیونها انسان شد.
چهرهی جهان را تغییر داد و به ایجاد سازمان ملل متحد و قوانین حقوق بشری منجر شد.
یکی از مهمترین دورههای تاریخ جهان شد که هنوز دربارهی آن مطالعه و بحث میشود.
نتیجهگیری
نازیسم یک ایدهی خطرناک و افراطی بود که به جنگ، کشتار و نابودی منجر شد. این تفکر نشان داد که چگونه ترکیب نژادپرستی، قدرتطلبی و تبلیغات فریبنده میتواند یک کشور را به جنایت و ویرانی بکشاند. امروز، نازیسم بهعنوان یکی از تاریکترین دورههای تاریخ شناخته میشود و جوامع مختلف تلاش میکنند تا از تکرار چنین افکاری جلوگیری کنند.
بنگاه انتشاراتی فراز
فراز، آیینهدار فرهنگ و هنر
برای ارسال مقالات و آثار علمی خود با هدف انتشار در نشریات فراز، خواهشمندیم با آدرسهای زیر تماس بگیرید.
با ما به تماس شوید:
امیدواریم که از خواندن این مطلب لذت و بهره کافی را برده باشید. خوشحال میشویم نظرات و پشنهادات خود را در مورد مطلب فوق در بخش دیدگاهها با ما بهاشتراک بگذارید.
Comentarios