نارسیسیسم (خودشیفتگی ) چیست؟
- Baset Orfani
- Feb 17
- 3 min read

نارسیسیسم یا خودشیفتگی به یک اختلال شخصیتی اطلاق میشود که در آن فرد تمایل زیادی به خودتوجهی و احساس برتری دارد. این اختلال بهطور عمده با ویژگیهایی مانند اعتماد به نفس کاذب، نیاز مفرط به تأیید و تحسین از دیگران، و درک اشتباهی از واقعیت در رابطه با خود و دیگران همراه است.
افراد مبتلا به نارسیسیسم اغلب تصور میکنند که از دیگران برتر هستند و شایسته احترام یا تحسین ویژهای قرار دارند. آنها بهطور مداوم بهدنبال جلب توجه و تحسین هستند و این تأیید از سوی دیگران را برای حفظ حس عزت نفس خود ضروری میدانند. این افراد ممکن است حتی از روابط انسانی بهرهبرداری کنند و دیگران را بهعنوان وسیلهای برای رسیدن به اهداف خود ببینند، بدون اینکه توانایی درک یا توجه به نیازها و احساسات دیگران را داشته باشند.
در بسیاری از موارد، نارسیسیسم با یک نقص جدی در ارتباطات انسانی و درک احساسات دیگران همراه است. این افراد ممکن است در موقعیتهای اجتماعی دچار مشکل شوند، زیرا قادر به همدلی با دیگران نیستند و ممکن است روابطشان سطحی یا بیمعنی باشد. از سوی دیگر، آنها ممکن است بهشدت از انتقاد یا عدم تحسین آسیبپذیر باشند و واکنشهای تند و غیرمنطقی نشان دهند.
در زمینه روانشناسی، نارسیسیسم بهطور کلی به عنوان یک ویژگی یا اختلال شخصیتی شناخته میشود. در این اختلال، تمایلات فرد به خودمحتوایی و خودمحوری در روابط اجتماعی بیشتر از حد نرمال است. بسیاری از افراد به اشتباه خودشیفتگی را تنها به عنوان رفتاری سطحی و خودخواهانه میبینند، اما در حقیقت نارسیسیسم بهطور عمیقتری با الگوهای فکری و رفتاری پیچیدهای در رابطه با تصویر خود و دیگران در ارتباط است.
مهمترین ویژگی نارسیسیسم، نیاز مفرط به تأیید و تحسین است. این افراد بهشدت بهدنبال پذیرش اجتماعی هستند و معمولاً تلاش میکنند خود را بهصورت فردی برجسته و منحصر به فرد نشان دهند. این نیاز به تحسین میتواند در بسیاری از زمینهها، از جمله در کار، روابط عاطفی و اجتماعی، خود را نمایان کند.
یکی دیگر از جنبههای مهم نارسیسیسم، احساس بزرگی و برتری است. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً خود را از دیگران بهتر و مهمتر میبینند. این احساس میتواند آنها را بهسمت فعالیتهای خودمحور سوق دهد و تمایل به اعمال قدرت و کنترل در روابط مختلف ایجاد کند. در برخی موارد، این افراد ممکن است دیگران را تحقیر کنند یا دستکم بگیرند تا خود را بالا ببرند.
در عین حال، این خودشیفتگی بهطور معکوس میتواند با ضعفهای درونی و احساس عدم امنیت پنهان باشد. در بسیاری از موارد، فرد نارسیست ممکن است در عمق دل خود دچار ترس از پذیرش نشدن یا شکست باشد، اما این احساسات را با رفتارهای خودمحور و پرطمطراق میپوشاند. این تضاد درونی میتواند منجر به یک چرخه معیوب از تلاش برای جلب تأیید و مواجهه با ناامیدی شود.
روانشناسان معمولاً به این اختلال بهعنوان یک ویژگی شخصیتی ناپایدار نگاه میکنند که میتواند در موقعیتهای مختلف، رفتارهای مختلفی را بهوجود آورد. افراد مبتلا به نارسیسیسم ممکن است در مواقعی بهطور ظاهری بسیار خوشبین و موفق به نظر برسند، اما در مواقع دیگری بهطور ناگهانی از مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی رنج ببرند. بهطور کلی، این افراد معمولاً از نظر روابط شخصی و اجتماعی در معرض مشکلات هستند و ممکن است در برقراری روابط عمیق و معنادار مشکل داشته باشند.
درمان نارسیسیسم بهطور معمول به یک فرآیند پیچیده و زمانبر نیاز دارد. روان درمانی و مشاوره میتواند به فرد کمک کند تا به درک بهتری از خود و روابطش برسد. در برخی موارد، ترکیب درمانهای دارویی با روان درمانی میتواند موثر باشد، بهویژه در صورت وجود مشکلات روانی همراه مانند اضطراب یا افسردگی. با این حال، مهمترین چالش در درمان نارسیسیسم، تمایل فرد به پذیرش کمک و تغییر است، زیرا بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال معمولاً به دلیل تصور اینکه مشکلی ندارند، از درمان خودداری میکنند.
ناشران فراز
فراز، آیینهدار فرهنگ و هنر
برای ارسال مقالات و آثار علمی خود با هدف انتشار در نشریات فراز، خواهشمندیم با آدرسهای زیر تماس بگیرید.
با ما به تماس شوید:
امیدواریم که از خواندن این مطلب لذت و بهره کافی را برده باشید. خوشحال میشویم نظرات و پشنهادات خود را در مورد مطلب فوق در بخش دیدگاهها با ما بهاشتراک بگذارید.
Comments