سه‌گانه‌ی نیویورک؛ ورود به هزارتوی هویت و واقعیت

پل استر، نویسنده‌ی برجسته‌ی آمریکایی، با «سه‌گانه‌ی نیویورک» یکی از پیچیده‌ترین، رازآلودترین و تفکربرانگیزترین آثار ادبی قرن بیستم را خلق کرده است. این مجموعه که از سه داستان به‌هم‌پیوسته تشکیل شده، چیزی فراتر از یک رمان کارآگاهی یا معمایی است؛ این سه‌گانه مرزهای هویت، زبان، نوشتار، واقعیت و خیال را به چالش می‌کشد و خواننده را به سفری در پیچ‌وخم‌های نیویورک و ذهن شخصیت‌هایش می‌برد.

این سه داستان عبارت‌اند از:

شهر شیشه‌ای (City of Glass)

ارواح (Ghosts)

اتاق دربسته (The Locked Room)

هر سه داستان در فضایی رازآلود و فلسفی رخ می‌دهند و در عین داشتن عناصر یک داستان پلیسی، برخلاف انتظار خواننده از یک رمان کارآگاهی، پاسخ روشن و مشخصی به معماهای خود نمی‌دهند. درواقع، استر از ژانر کارآگاهی به‌عنوان ابزاری برای کندوکاو در هویت، زبان و واقعیت استفاده می‌کند.

در ادامه، هر سه داستان را به‌تفصیل بررسی خواهیم کرد و در نهایت، درون‌مایه‌های کلیدی سه‌گانه را تحلیل می‌کنیم.

۱. شهر شیشه‌ای؛ سقوط در هزارتوی هویت

«شهر شیشه‌ای» اولین و شاید تأثیرگذارترین داستان از سه‌گانه‌ی نیویورک است. داستان درباره‌ی دنیل کویین، یک نویسنده‌ی داستان‌های پلیسی است که در تنهایی و انزوای نیویورک زندگی می‌کند.

یک شب، تلفنی مرموز او را از خواب بیدار می‌کند. فردی که پشت خط است، کارآگاهی به نام پل استر را می‌خواهد. کویین ابتدا تماسی ندارد، اما بعد از چند تماس مشابه، تصمیم می‌گیرد خود را به‌عنوان پل استر معرفی کند و پرونده را قبول کند.

او در این ماجرا باید از پیتر استیلمن جونیور، مردی که در کودکی توسط پدرش در یک اتاق زندانی شده بود، محافظت کند. پدرش، پیتر استیلمن سینیور، یک استاد زبان‌شناسی است که باور دارد اگر کودکی را از زبان محروم کند، او می‌تواند زبان واقعی و الهی را کشف کند. او این کار را بر روی پسرش آزمایش کرده و حالا پس از سال‌ها از زندان آزاد شده است.

اما همه‌چیز پیچیده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. کویین به‌تدریج درگیر این ماجرا شده و کم‌کم هویت خودش را از دست می‌دهد. او در تعقیب استیلمن، ساعت‌ها و روزها در خیابان‌های نیویورک سرگردان می‌شود و در نهایت، حتی آپارتمانش را از دست داده و در یک پارک زندگی می‌کند.

در این میان، او به ملاقات نویسنده‌ای واقعی به نام پل استر (که نویسنده‌ی داستان هم هست) می‌رود! اینجا واقعیت و خیال کاملاً در هم تنیده می‌شوند و خواننده نمی‌تواند تشخیص دهد کوئین واقعاً کیست؟ آیا او هنوز نویسنده است؟ آیا او یک کارآگاه واقعی شده؟

در پایان، کوئین کاملاً در نیویورک گم می‌شود. او دیگر نه خانه‌ای دارد، نه هویتی، و نه حتی خودش را می‌شناسد. او در آپارتمان متروکه‌ای که پیتر استیلمن در آن زندگی می‌کرد، به تدریج در تاریکی محو می‌شود.

۲. ارواح؛ بازی با سایه‌ها

در داستان دوم، «ارواح»، پل استر فرمی متفاوت و جذاب از داستان‌نویسی را ارائه می‌دهد. نام تمام شخصیت‌های این داستان از رنگ‌ها گرفته شده است:

بلو (Blue) شخصیت اصلی و کارآگاهی است که برای تعقیب بلک (Black) استخدام شده.

وایت (White) مردی است که کارآگاه بلو را برای این مأموریت استخدام می‌کند.

بلو هر روز بلک را زیر نظر دارد و متوجه می‌شود که او فقط در آپارتمانش نشسته و می‌نویسد. اما کم‌کم او خود نیز درگیر این زندگی روزمره و تکراری می‌شود. او نه‌تنها نمی‌داند بلک چه می‌نویسد، بلکه حتی شک می‌کند که آیا بلک او را تحت‌نظر دارد یا نه؟

به‌تدریج، شخصیت‌ها در یکدیگر حل می‌شوند و هویت‌ها به هم می‌ریزد. آیا بلو همان بلک است؟ آیا وایت واقعاً وجود دارد؟ آیا این داستان فقط یک خیال است؟

این داستان، استعاره‌ای از فرآیند نوشتن، مشاهده‌ی خود، و گم‌شدن در نقش‌هایی است که انسان در زندگی ایفا می‌کند. در نهایت، داستان با خشونتی ناگهانی و پایانی مبهم به اتمام می‌رسد.

۳. اتاق دربسته؛ رازهای پنهان ذهن انسان

داستان سوم، «اتاق دربسته»، درباره‌ی یک نویسنده‌ی جوان است که مأموریتی عجیب به او سپرده می‌شود. دوست دوران کودکی او، فنشو (Fanshawe)، ناپدید شده و حالا همسرش، سوفیا، از راوی می‌خواهد که نوشته‌های فنشو را بخواند و در صورت ارزشمند بودن، آن‌ها را منتشر کند.

راوی که سال‌هاست فنشو را ندیده، از طریق خواندن دست‌نوشته‌های او کم‌کم احساس می‌کند که در حال تبدیل‌شدن به خود فنشو است. او عاشق سوفیا می‌شود، با او ازدواج می‌کند، و کم‌کم شخصیت دوست گمشده‌اش را در خودش پیدا می‌کند.

اما ناگهان، فنشو یک نامه برای او می‌فرستد و از او می‌خواهد که او را فراموش کند و هرگز به دنبال او نگرد.

راوی نمی‌تواند از این معما بگذرد و در جست‌وجوی فنشو، به‌طور ناگهانی متوجه می‌شود که شاید خود او همان فنشو باشد!

این داستان نیز مانند دو داستان قبلی، با درهم‌آمیزی هویت‌ها و تارشدن مرز بین واقعیت و خیال، خواننده را به چالش می‌کشد.

درون‌مایه‌های اصلی سه‌گانه‌ی نیویورک

۱. هویت و محو شدن فرد در نقش‌های مختلف

تمام شخصیت‌های این داستان‌ها در یکدیگر حل می‌شوند، نقش‌هایشان تغییر می‌کند، و در نهایت، خود را گم می‌کنند.

۲. شهر نیویورک؛ هزارتویی بی‌پایان

نیویورک در این سه‌گانه تنها یک شهر نیست، بلکه یک دنیای بی‌پایان از رمز و راز است که شخصیت‌ها را در خود می‌بلعد.

۳. رابطه‌ی نویسنده، داستان و واقعیت

استر به‌طور مداوم خواننده را به چالش می‌کشد که چه کسی نویسنده است؟ چه کسی شخصیت است؟ و آیا نویسنده خودش هم در داستان حضور دارد؟

جمع‌بندی؛ چرا باید سه‌گانه‌ی نیویورک را خواند؟

سه‌گانه‌ی نیویورک فقط یک رمان معمایی نیست، بلکه یک تجربه‌ی ذهنی است. پل استر با زبان ساده اما پررمزوراز خود، خواننده را وارد جهانی می‌کند که هیچ‌چیز در آن قطعی نیست. اگر به داستان‌هایی درباره‌ی هویت، واقعیت، نوشتن، و رازهای درونی انسان علاقه دارید، این کتاب برای شماست.

در نهایت، این کتاب یک سؤال مهم را مطرح می‌کند: آیا ما خودمان هستیم، یا فقط سایه‌ای از چیزی که دیگران برای ما ساخته‌اند؟

بنگاه انتشاراتی فراز

فراز، آیینه‌دار فرهنگ و هنر!

www.faraaaz.com

نشانی کتابخانه رایگان فراز: www.faraaaz.com/shop

نشانی کتابخانه صوتی فراز: www.faraaaz.com/bookstore

امیدواریم از خواندن این مطلب لذت و بهره کافی را برده باشد.

منتظر نظریات شما در بخش دیدگاه هستیم.